ԵԽԽՎ նստաշրջանին ընդառաջ

ԱԺ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի, այնուհետեւ ԱԺ նիստում քննարկվել է «ՀՀ քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» օրինագիծը: Հանձնաժողովի նախագահ Դավիթ Հարությունյանը տեղեկացրել է, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 225-րդ եւ 300-րդ հոդվածներում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին համապատասխան օրենքի նախագծի մշակման նպատակով ՀՀ ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանի հրամանով ստեղծված աշխատանքային խումբը հանդիպել է Վենետիկի հանձնաժողովի փորձագետներին, ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատար Թոմաս Համարբերգին եւ այլ պաշտոնատար անձանց ու փորձագետների: Նշել է, որ օրենքի նախագծի ընդունումը պայմանավորված է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի նախադեպային օրինակով սահմանված չափանիշները քրեական օրենսգրքին համապատասխանեցնելու եւ քրեական օրենսգրքին իրավական որոշակիություն հաղորդելու անհրաժեշտությամբ:

Աշխատանքային խմբի անդամների գնահատմամբ, գործող «ՀՀ քրեական օրենսգրքի» 300-րդ հոդվածը՝ «Իշխանությունը յուրացնելը», հակասական է, ուստի տպավորություն է ստեղծվում, որ կա Սահմանադրությամբ նախատեսված ձեւ իշխանությունը բռնությամբ զավթելու համար եւ պարզ չէ, թե ո՞ր իշխանության մասին է խոսքը: Աշխատանքային խումբը որոշել է իշխանությունը յուրացնելը դիտարկել իշխանությունը ստանձնելը կամ իշխանությանը տիրանալը: Նախատեսվում է «Իշխանությունը յուրացնելը» հոդվածից հանել սահմանադրական կարգը տապալել եւ տարածքային ամբողջականության դեմ ոտնձգություններ հանցակազմերը: Հստակեցվել է իշխանական մարմինների ցանկը, որոնց սահմանադրական լիազորությունների մասին կարող է խոսք լինել, քանի որ ցանկացած մարմնի լիազորություններ չէ, որ պետք է համարվի իշխանության յուրացում: «Տարածքային ամբողջականության դեմ ոտնձգություններ» ձեւակերպումը թերեւս չի հանվել, քանզի այս պահին դա կարող էր տարաբնույթ մտահոգությունների ըեղիք տալ Արցախի եւ ազատագրված տարածքների հարցում, սակայն, Դ. Հարությունյանը կարծում է, որ Հայաստանի պարագայում այս ձեւակերպումն իմաստ չունի:

Որոշվել է իշխանությունը զավթելը՝ բռնություն գործադրելու կամ դա գործադրելու uպառնալիքի միջոցով, ինչպես նաեւ Սահմանադրությամբ չնախատեսված այլ եղանակով ՀՀ նախագահի, Ազգային ժողովի, կառավարության կամ Սահմանադրական դատարանի լիազորությունները ստանձնելը կամ տիրանալը պատժել ազատազրկմամբ՝ 10-15 տարի ժամկետով: Պատժամիջոցների մասով փոփոխություններ չեն կատարվել: Իշխանությունը պահելը՝ հանրապետության նախագահի, պատգամավորի, վարչապետի, նախարարի լիազորությունների ավարտից հետո այդ լիազորությունների իրականացումը շարունակելն է: Այս շարքից հանվել է Սահմանադրական դատարանը, քանի որ ՍԴ-ի լիազորությունները 1 օրվա ընթացքում չեն դադարում: Աշխատանքային խումբը փոփոխություններ է առաջարկել «ՀՀ քրեական օրենսգրքի» 225-րդ հոդվածի 1, 2 եւ 4-րդ մասերի համար, սակայն քաղաքական կոալիցիան նպատակահարմար է գտել դրանք թողնել անփոփոխ:

Իսկ թե քր.օր.-ի 225-րդ եւ 300-րդ հոդվածների փոփոխություններն ինչպե՞ս կանդրադառնան «7-ի գործով» անցնող ընդդիմության ներկայացուցիչների վրա, հանձնաժողովի նախագահը պատասխանել է, թե՝ «Ես ձեզ ոչինչ չեմ կարող ասել, դա իմ կողմից կլինի անպատասխանատու հայտարարություն: Հարցն ուղղեք ՀՀ գլխավոր դատախազին»… ԱԺ-ում քննարկումների ժամանակ պատգամավորներից ոմանց մտահոգել էր նաեւ այն փաստը, որ օրենքը չի սահմանում, թե ինչ է ամբոխը: Հանրահավաքներին ներկա եղած պատգամավորները նշեցին, որ մասնակցել են մարտի 1-2-ի միջոցառմանը, դա քաղաքացիական պարտք են համարել, իսկ իրենց ամբոխ չեն դիտում:

Հնչեցրած՝ ի՞նչ է ամբոխը հարցը, Դ. Հարությունյանը համարեց ծաղրուծանակ եւ ասաց, որ «միջազգային պրակտիկայում չկա այդ սահմանումը»: «Ժառանգություն» խմբակցության ներկայացուցիչները կարծում են, որ փոփոխություններն այս տեսքով մի շարք վտանգավոր դրույթներ են պարունակում՝ «ԱԱԾ-ի, ոստիկանության աշխատակիցները քաղաքացիական հագուստով միշտ Էլ կարող են հրահրել զանգվածային անկարգություններ, մարդկանց ներքաշել դրանց մեջ, հետո տանել ոստիկանություն, քրեական գործեր հարուցել եւ անմիջապես սկսել նրանց հետապնդումները»: Ուստի, ԱԺ պատգամավոր Զարուհի Փոստանջյանը սեփական փորձով պայմանավորված վստահ չէ, որ «քրեական օրենսգրքում 225-րդ հոդվածի 5-րդ մասի ավելացումը իրապես որոշակիացում է մտցնելու այդտեղ»: Պատգամավորն անդրադարձավ նաեւ «զանգվածային անկարգության վայր» տերմինին՝ ընդգծելով, որ հստակեցված չէ, թե որ վայրը կարելի է համարել զանգվածային անկարգությունների վայր:

ԱԺ միակ ընդդիմադիր կողմի՝ «Ժառանգություն» խմբակցության հայտարարմամբ, ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը չի գիտակցում, որ մարտյան դեպքերի պատասխանատուն իշխանություններն են: «Նա մի՞թե չի գիտակցում, որ քաղաքական այլընտրանքային հայացքների համար պայքարի ելած մեր հայրենակիցներին չպետք է ազատազրկել: Մի՞թե չի գիտակցում, որ ՀՀ գլխավոր դատախազը եւ իր մնացած խորհրդատուները քաղաքական հետապնդման իրենց քաղաքականությամբ հենց իր համար են անելանելի սարդոստայն հյուսում: Այնինչ ընդամենը հանդես գալով համաներման առաջարկով նա կարող էր լուծել ներքին եւ արտաքին ճնշումների որոշ խնդիրներ, որն էլ կնպաստեր իր իսկ անկախությանը եւ իր հանդեպ դրսում ու մեր հասարակության մեջ որոշակի վստահության մթնոլորտի ձևավորմանը…

ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը հրապարակավ ստանձնել է ՀՀ նախագահի փաստաբանի դերը՝ մոռանալով իր շուրջ կես տարվա չակերտավոր քաղաքավարի վարքագիծը: Բոլորիս էլ պարզ է, որ ԱԺ մեծամասնությունն իր գործելաոճով խորացնում է ճգնաժամը՝ հաշվի չնստելով իշանության իրական տիրոջ, այն է՝ հայ ժողովրդի կարծիքի ու շահերի հետ»:

Իսկ արտախորհրդարանական ընդդիմությունը մարտի 1-ի հանրահավաքին եւ դրան հաջորդող օրերին ծրագրված քայլերով կասի, թե ինչ է մտածում այս ամենի մասին:

Արման Դավթյան

Վահագն Նանյան

«Լուսանցք» թիվ 7(93), 2009թ.