ԱՍԱԼԱ-ն իր լուծարման մասին կհայտարարի Հայոց բոլոր բռնագրավված տարածքների ազատագրումից հետո միայն

- Պարոն Փաշաբեզյան, «Ուխտ Արարատի» կազմակերպության անդամները նախկին ազգային վրիժառուներ եւ արցախյան պատերազմի ազատամարտիկներ են: Ո՞րն էր նման կազմակերպություն ստեղծելու շարժառիթը: Միայն նախկին ԱՍԱԼԱ-ականնե՞ր են անդամագրված:

- Նախ՝ մենք համամիտ չենք «ազգային վրիժառուներ» ձեւակերպման հետ, գործածում ենք «նորագույն զինյալ ազատագրական պայքարի մարտիկներ» կամ պարզապես «ազատագրական պայքարի մարտիկներ» եզրը: Եվ ապա, կազմակերպության մեջ միայն մեր նախկին մարտիկներն են: Արցախյան պատերազմի ազատամարտիկները մեր լավ համակիրները, համախոհներն ու բարեկամներն են: Պետք է իրարից տարանջատել: Իսկ համախմբվելու շարժառիթը առաջին հերթին միասին լինելու, միասին մտածելու, մտահոգությունները կիսելու, միասին գործելու անհրաժեշտությունն էր: Երկրորդ խնդիրը՝ հարկ եղած դեպքում միմյանց օգնելու, օժանդակելու ձգտումը:

Սակայն, կազմակերպչական առաջին քայլերի եւ «Ուխտ Արարատի» պարբերականի հրատարակության հետ զուգահեռ ինքնաբուխ առաջադրվեցին այլ խնդիրներ եւս: Օրինակ, խնդիր ծագեց քննելու, հասկանալու տարածաշրջանային ռազմաքաղաքական զարգացումների տրամաբանությունն ու մեր նոր խնդիրները: Արցախյան ազատամարտը հաղթանակով պսակվեց, թեեւ ընդամենը զինադադարի համաձայնագիր է ստորագրված, եւ անմիջապես ծագեց գլխավոր հարցը. «Հետո՞ ինչ անել»: Ընդհանրապես պետք է ասել, որ ինչքան էլ պատասխանը պարզ է թվում, դա այդպես չէ, որովհետեւ նախեւառաջ նպատակը պետք է հստակեցնել, ձեւակերպել, ապա դրան հասնելու ծրագիրը կազմել, նաեւ ծրագիրն իրականացնելու մեխանիզմները մշակել: Եթե ԱՍԱԼԱ-ն 1970-80-ական թթ. կարողացավ հաղթական ստանձնել եւ իրականացնել ազգային ազատագրական պայքարի մի շատ կարեւոր փուլ, ապա դրա համար նա պարտական էր, նախեւառաջ, 9 կետերից կազմված իր ծրագրին, որը շատ պայծառ սփյուռքահայ մտավորականներ էին մշակել: «Ուխտ Արարատի»-ն ստեղծվեց 2005թ.: Այսօր, երեք տարի անց, մենք հպարտությամբ կարող ենք ասել, որ նոր ճանապարհը ուրվագծվում է: Այդ նյութերին կարելի է ծանոթանալ մեր պարբերականի վերջին՝ 2007-2008 թթ., համարներում: Սկզբում մեզ համար կարեւոր էր, որ կազմակերպությանը անդամակցեին մեր ընկերները, նախկին քաղբանտարկյալները: Նրանց ուղղված ասելիքը պարզ էր, նոր անդամներին ի՞նչ էինք ասելու, ո՞ւր ենք գնում: Նորերին արդեն ասելիք ունենք……

- Արդյո՞ք առանձին գործում է նաեւ ԱՍԱԼԱ-ն՝ Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակը (ՀԱՀԳԲ):

- ԱՍԱԼԱ-ն իր լուծարման մասին կհայտարարի Հայոց բոլոր բռնագրավված տարածքների ազատագրությունից հետո միայն:

- ԱՍԱԼԱ-ի փառքը, կատարած գործն օգնու՞մ է Հայաստանում բնակություն հաստատած տղաներին կարգավորել անձնական կյանքն ու գործերը, թե՞ հակառակը… Բացի հասարակական գործունեությունից, այլ գործերով զբաղվու՞մ են կազմակերպության անդամները:

- Երկու տարբերակն էլ գործում է. կան տղաներ, որոնց փառքը օգնում է կարգավորել անձնական գործերը, ուրիշներին «անցյալը» խանգարում է, որովհետեւ ինչ-ինչ ուժեր կարծես թե զգուշանում են եւ ամեն ինչ անում են՝ նրանց «բնականոն զարգացումն ու առաջխաղացումը» թույլ չտալու համար: Տղաները հիմնականում կազմակերպության ընձեռած սահմաններում, երբեմն էլ ավելի ընդարձակ շառավղով, զբաղվում են նաեւ հասարակական գործունեությամբ: Զբաղվում են քարոզչական աշխատանքներով: Պետք է նկատի ունենալ, սակայն, որ նրանց ժամանակի մեծ մասը բնականաբար խլում են ընտանեկան հոգսերը, աշխատանքային խնդիրները……

- Կապ կա՞ սփյուռքի ընկերների հետ եւ, առհասարակ, կապ ունե՞ք աշխարհի, ինչպես վերը նշեցիք, «զինյալ ազատագրական պայքարի» այլ կառույցների հետ, թե՞ միայն հասարակական կամ քաղաքական գործունեությամբ եք զբաղվում:

- Սփյուռքի ընկերների հետ սերտ կապերը մնում են, օտար կազմակերպությունների հետ կապեր չունենք, քանզի չկա որեւէ երկրում որեւէ կառույց, որն իր ծրագրերում խնդիր դրած լինի նպաստելու Հայաստանի ազատագրմանը: Առաջնային ենք համարում գործունեության հասարակական, քաղաքական ոլորտները, որոնց ապագայում կգումարվի հավանաբար իրավական ոլորտը:

- Հայաստանում ի՞նչ ուժերի հետ եք առնչվում, ինչու՞ ավելի շատ չեք երեւում հանրությունում: Կարծում ենք, հատկապես երիտասարդությունը կգնահատի նաեւ ձեր նմանների կարծիքը, տեսակետները տարբեր խնդիրների վերաբ
երյալ:

- Գերադասում ենք հանդիպումները աշակերտության, ուսանողության, երիտասարդության, մտավորականության որոշակի շերտերի հետ ավելի, քան՝ շփումը զլմ-ների հետ: Գերադասում ենք շփումները ազգային-քաղաքակրթական, ազգային-պետական մտածողության տեր ուժերի հետ: Հանրությանը մատուցվող այսօրվա առատ քննարկումների մակարդակն ու բնույթը, բովանդակությունը, մեկնակետը, նշանակետերը մեզ չեն բավարարում: Կարծում ենք ավելի լուրջ խոսակցության «ժամանակը դեռ չի եկել», ուստի իմաստազուրկ է ուժեր վատնել: Մեր ասելիքը ասում ենք պարբերականի միջոցով, իսկ դա տեղ է հասնում՝ կարդում են, արձագանքում:

- Տպագրում եք նաեւ «Ուխտ Արարատի» ամսագիրը: Դժվա՞ր է: Դա բավարար համարու՞մ եք կազմակերպության նպատակներն իրականացնելու համար: Գուցե միջոցառումների միջոցով քարոզեք նաեւ հայրենասիրական այն մոտեցումները, ինչի համար պատրաստ էին զոհվել ու զոհվել են ԱՍԱԼԱ-ի շատ մարտիկներ:

- Պատասխանատու գործ ենք համարում պարբերականի ամեն մի համարի բովանդակային խորությունը, հրատարակությունը: Տպագրվում է, եթե ասելիք կա, եթե ոչ, կարող է համարը ուշանալ: Այս դեպքում, կարծում ենք, դժվարությունների մասին խոսելն ավելորդ է: Հայտնի է նաեւ, որ տպագիր խոսքը լավ քարոզիչ է, նաեւ լավ կազմակերպիչ: Ուրեմն, ամեն ինչ կախված է ասելիքի ուժականությունից: ԱՍԱԼԱ-ի մարտիկները զոհվել են հանուն մեծ նպատակների: Նոր ժամակների մեջ եւ նոր ժամանակների համեմատ նպատակները կրկին հստակեցնելու խնդիր կա:

- Պետական վերաբերմունք կա՞ տղաների նկատմամբ: Գուցե բանակի՞ն օգտակար լինեն ձեր անդամները:

- Պետական վերաբերմունք չկա տղաների նկատմամբ: Տղաները տարբեր են եւ, որպես այդպիսիք, կարող են օգտակար լինել ոչ միայն Հայոց բանակին, այլեւ Հայոց պետական եւ ոչ պետական այլ կառույցներին նույնպես: Այս հարցը եւս գուցե ժամանակի խնդիր է:

- Մի քիչ էլ՝ ձեր արած եւ արվելիք գործերի մասին:

- Իրականացվածը համընդհանուր եւ տարածաշրջանային վերլուծությունն է, ներպետական ու միջազգային իրավական խնդիրների քննությունը, որի արդյունքում պարզվում են ապագայում իրագործվելիք քայլերն ու անելիքները: Հստակ է դառնում, որ վերջին հարյուրամյակում միջազգային դիվանագիտության ու քաղաքականության ասպարեզում կարեւոր դերակատարություն է սկսել ստանձնել իրավունքի տառը, ոգին, թեեւ շատ հաճախ էլ դա անտեսվում է: Սակայն, թվում է, ճշմարիտ ուղին դա է. մեր ազգային խնդիրների լուծումը ներպետական եւ միջազգային իրավունքի ոլորտում իրավունքի ուժով է, որը պաշտպանված կլինի մեր ազգային -պետական ներուժով: Մոտ ապագայում մեր քննական, տեսական աշխատանքները կավարտվեն եւ խնդիր կառաջանա ավելի գործնական քայլերի դիմելու եւ՛ կազմակերպչական եւ՛ գործունեության ոլորտներում:

Անդրանիկ Թանգամյան

«Լուսանցք», թիվ 29, 2008թ.

Կարդացեք «Լուսանցք»-ը www.hayary.org կայքում