Միջազգային համաժողով «Կապույտ մզկիթ»-ում

Սեպտեմբերի 25-ին ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպանատան նախաձեռնությամբ Երեւանի «Կապույտ մզկիթ»-ում, ի համերաշխություն Պաղեստինի ժողովրդի, կայացավ համաժողով:

Ներկա էին ԻԻՀ հոգեւոր եւ աշխարհիկ ներկայացուցիչներ, հյուրեր: Միջոցառմանը քիչ ուշացումով միացան նաեւ ՀՀ-ում Սիրիայի ու Լիբանանի դեսպանները: Հայկական կողմից հրավիրվածների շարքում էին Հայ Արիական Միաբանության առաջնորդ Արմեն Ավետիսյանը եւ պատմական գիտությունների թեկնածու, սփյուռքահայ Գեւորգ Յազըչյանը, ովքեր հանդես եկան օրվա թեմային համահունչ զեկույցներով:

Մոտ մեկ տասնյակ ելույթներ հնչեցին՝ նվիրված Ղուդսի (Երուսաղեմի) համաշխարհային օրվան եւ Պաղեստինի ազատագրական պայքարին: Բոլոր ներկաներին ու ելույթ ունեցողներին շնորհակալական խոսք ասեց Իրանի դեսպանության մշակույթի կենտրոնի տնօրեն Մուհամմադ Ռեզա Շաքիբան:

Թե իրանական եւ թե հայկական կողմերը իրավական ու պատմական տեսանկյուններից փաստեցին, որ պաղեստինցիների պայքարն արդար է եւ արժանի առավել մեծ աջակցության, իսկ հրեական սիոնիզմն իբրեւ մտածողություն ընդունելի չէ ազատատենչ ազգերի եւ, առհասարակ, մարդկության համար: Մասնակիցներից շատերի կարծիքով, «սիոնիզմը կարող ենք որակել իբրեւ մարտավարություն, որը միտված է եղել կրոնների միջեւ հակամարտություն ստեղծելուն»:

Համաժողովը կազմակերպողները հույս հայտնեցին, որ «մի օր ականատես կլինեն, թե ինչպես է սիոնիզմը վերանում աշխարհի երեսից»…

Քանի որ օրվա բանախոսները հիմնականում խոսեցին իրենց հիշողություններից եւ օրվա խորհրդին առնչվող իրադարձություններից, ապա թեման կամփոփենք ՀԱՄ առաջնորդի զեկույցից մեջբերումով. «1947թ. Մեծ Բրիտանիան Պաղեստինի հարցը հանձնեց ՄԱԿ-ի քննարկմանը, իսկ նոյեմբերի 29-ին ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեան որոշում ընդունեց՝ վերացնել Անգլիայի մանդատը, դուրս բերել անգլիական զինված ուժերը Պաղեստինից եւ նրա տարածքում ստեղծել տնտեսապես իրար հետ կապված երկու անկախ պետություններ՝ հրեական եւ արաբական: Ղոդսը (Երուսաղեմը) առանձնացվում էր իբրեւ ինքնուրույն, հատուկ վարչական միավոր՝ ՄԱԿ-ի ղեկավարությամբ: 1948թ. մայիսի 14-ին Պաղեստինի տարածքի մի մասում սիոնիստներն արհեստականորեն ստեղծեցին Իսրայել պետությունը: Հրեական կառավարության առաջին իսկ Անկախության հռչակագրով սիոնիզմը դարձավ Իսրայելի պաշտոնական գաղափարախոսություն եւ քաղաքականություն: Այսպիսով, Պաղեստինի արաբ ժողովուրդը չկարողացավ իրագործել անկախ պետություն ստեղծելու իր իրավունքը, քանի որ սիոնիստները, արեւմուտքի իմպերիալիստական տերությունները եւ արաբական երկրների որոշ արեւմտամետ ուժերը հրահրեցին արաբա-իսրայելական պատերազմ… Իսրայելի պետությունը շարունակում է խախտել ինչպես ՄԱԿ-ի որոշումները, այնպես էլ՝ Ժնեւի կոնֆերանսի համաձայնությունները: Այդ իսկ պատճառով ժողովրդական ապստամբություններ եղան նաեւ 1987թ. եւ 1990-ականների կեսերին, որը շարունակվում է առ այսօր: Պաղեստինյան Էնտեֆազեն՝ ժողովրդական ապստամբությունը, տոնել է մի քանի հանգրվանային հաղթանակներ:

Մեկ այլ հաղթանակ էր, երբ իսրայելական զորքերը դուրս բերվեցին Հարավային Լիբանանից եւ Գազայից: Վերջերս նույնպես իսրայելական բանակը ջախջախիչ պարտություններ է կրում լիբանանյան ներխուժումների հետեւանքով: Սրանում, իհարկե, էական է նաեւ «Հեզբալլահ» եւ «Համաս» կազմակերպությունների դերը: էնտեֆազեն կշարունակվի այնքան ժամանակ, մինչեւ Ղոդսը եւ Պաղեստինը վերջնականապես կազատագրվեն հրեաներից»:

Համաժողովն ավարտվեց «Կապույտ մզկիթ»-ում արեւելյան հյուրասիրությամբ:

Արտակ Հայոցյան