Հայտարարություն Մոսկովյան համաձայնագրի վերաբերյալ

Նոյեմբերի 2-ին Մոսկվայում Ռուսաստանի, Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահներ Դմիտրի Մեդվեդեւը, Սերժ Սարգսյանն ու Իլհամ Ալիեւը ստորագրեցին հռչակագիր, որով պարտավորություններ ստանձնեցին շարունակել ուղիղ երկխոսությունը Արցախ-ԼՂՀ-ի խնդիրը կարգավորելու ուղղությամբ:

Հռչակագիրը 1994թ. զինադադարից ի վեր Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների համատեղ ստորագրած առաջին փաստաթուղթն է, որը միջնորդավորված փորձ է՝ Արցախ-ԼՂՀ հիմնախնդիրը կարգավորել խաղաղ ճանապարհով:

Հայաստանում տեսակետներ կան, թե սա եզակի փաստաթուղթ է, որում ոչ մի տողով նշված չէ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության մասին: Եվ կարեւորվում է, որ երկու երկրների նախագահները համաձայնել են առաջնորդվել միջազգային օրենքներով, առանց պատերազմի վերսկսման: Իսկ Ադրբեջանում հատկապես կարեւորում են, որ Արցախ-ԼՂՀ-ն այս անգամ էլ դուրս մնաց բանակցություններին մասնակցելուց:

Մենք կարծում ենք, որ ադրբեջանական կողմի ոգեւորությունն առավել շոշափելի է, քանզի Ստեփանակերտի հերթական դուրս մղումը բանակցություններից թույլ է տալիս շարունակել պարտադրանքները Հայաստանի նկատմամբ: Իսկ հռչակագրի ձեւակերպումները այլ առկա փաստաթղթերի բովանդակության հերթական կրկնություններն են պարզապես: Նման կարծիք է հայտնել նաեւ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Մեթյու Բրայզան՝ ավելացնելով, թե Մոսկվան մեկ անգամ եւս ցույց տվեց, որ այդ խմբում առաջնորդը, քաշող ուժը եւ տարածաշրջանում ամենամեծ հնարավորություն ունեցողը ինքն է: Ուստի՝ կարիք չկա, որ եւ’ Հայաստանում եւ’ Ադրբեջանում վերլուծաբանները դարակազմիկ տողեր վերծանեն:

Այս համապատկերում հասկանալի է նաեւ ՀՀ նախագահի այցը Փարիզ, որտեղ նա կփորձի Ֆրանսիայի նախագահի հետ համադրել մոսկովյան հռչակագիրը: Այցի ընթացքում ՀՀ նախագահը շնորհակալություն է հայտնել Նիկոլյա Սարկոզիին՝ Հայաստանին Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության ասոցիացված անդամի կարգավիճակ շնորհելու գործում Ֆրանսիայի ցուցաբերած աջակցության համար, ինչը կարծես փորձ է ռուսաստանյան ԱՊՀ-ին համադրել ֆրանսիական «ԱՊՀ»-ն:

Հասկանալի է նաեւ նոյեմբերի 4-ին ՀՀ 1-ին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի երեւանյան հանդիպումը ԱՄՆ դեսպանի՝ Մարի Յովանովիչի հետ, որի ժամանակ քննարկվել են ներքաղաքական, ինչպես նաեւ՝ Արցախ-ԼՂՀ-ի խնդրի կարգավորման ու տարածաշրջանային զարգացումներին առնչվող հարցեր, որը կկանխորոշի նաեւ ընդդիմության հետագա քաղաքականությունը:

Արցախ-ԼՂՀ-ի խնդիրը հնարավոր նոր զարգացումների կարող է հանդիպել նաեւ ԱՄՆ նորընտիր նախագահ՝ դեմոկրատ Բարաք Օբամայի տված հայանպաստ խոստումների ու նախաձեռնությունների իրականացումից կախված:

Ուստի՝ Հայ Արիական Միաբանությունը ՀՀ նախագահին կոչ է անում՝ կամ ճանաչել Արցախ-ԼՂՀ-ի Հայաստանին վերամիավորվելու նախկինում ընդունած երկկողմանի պետական որոշումները եւ վերամիավորված Հայաստանի Հանրապետությամբ շարունակել բանակցությունները, կամ՝ դուրս գալ բանակցային գործընթացից՝ այդ խնդիրը հանձնելով արցախյան իշխանություններին:

Հայ Արիական Միաբանության

Գերագույն Խորհուրդ

05.10.2008թ.