Ծածկալեզու – Հին ժամանակներում մեր քրմերը բոլոր տեսակի գիտելիքները գաղտնի էին պահում՝ հաղորդվելով միայն ժառանգաբար, կամ ուսուցչից՝ աշակերտին, երբեմն դարից դար…

Անգլիացի լեզվաբան եւ հնագետ Մաքս Մյուլլերը, չիմանալով հին հայերենը (հնդկերենը (սա հասկանալու համար նայե՛լ Գոհար Պալյանի նախորդ հրապարակումները «Լուսանցք»-ում,-խմբ.)), հենվելով հին հնդկական աղբյուրների վրա, որոնք թարգմանվել են սանսկրիտով, եկել է այն եզրակացության, որ «cipher» եւ «zero» բառերը կազմելով ամբողջություն, բավարար հիմք են ապացուցման համար, որ այժմյան թվերը փոխառվել են արաբերենից: Նա կարծում է, որ «cipher»-ը արաբական «cifron» բառն է, որը նշանակում է «դատարկ», սանսկրիտյան «sanyan»-ի կամ «ոչինչ» բառի թարգմանությունն է:

http://www.hayary.org/wph/?p=4403 – Հնդկաստանների առեղծվածը եւ Քարահունջը (մաս 5-րդ. ամփոփում) – Հնդկաստան անվանումը առաջացել է հայերենից եւ «հնդեվրոպական լեզուներ» տերմինը ավելի ճիշտ կլինի փոխարինել «հայեվրոպական լեզուներ» տերմինով…

http://www.hayary.org/wph/?p=4386 – Հնդկաստանների առեղծվածը եւ Քարահունջը (մաս 4-րդ) – Հնդկաստան անվանումը ըստ մեր հին առասպելների եւ բազմաթիվ այլ աղբյուրների օգտագործվել է ամենատարբեր երկրներ անվանելու համար… Հնդու քաղաք՝ հայ առասպելաբանությունում…

- http://www.hayary.org/wph/?p=4370 -Հնդկաստանների առեղծվածը եւ Քարահունջը (մաս 3-րդ) – մ.թ IVդ. դեռ օգտագործման մեջ է եղել «թռչնի լեզուն», ըստ բազմաթիվ էզոթերիկ աղբյուրների, թռչունը Երկնքի եւ Արեւի համամարդկային խորհրդանիշն է…

- http://www.hayary.org/wph/?p=4356 – Հնդկաստանների առեղծվածը եւ Քարահունջը (մաս 2-րդ) – Առաջին անգամ մարդկության պատմության մեջ այս չորս կայսրությունները կապված էին իրար հետ… Հիշատակում է նաեւ երկու Եթովպիաների գոյության մասին…

- http://www.hayary.org/wph/?p=4342 – Հնդկաստանների առեղծվածը եւ Քարահունջը (1-ին մաս) – …հեղինակները խոսում են «Հնդկաստանների» մասին, իսկ որտեղի՞ց է ծագել եւ ի՞նչ է նշանակում Հնդկաստան անվանումը… Միջնադարյան հայերեն քարտեզը եւ «Աշխարհք Հնդկաց­ը»…

Նույն տրամաբանությամբ մենք կփորձենք ապացուցել, որ այժմյան թվերը փոխառվել են հայերենից:

«Cipher» («Սիպհեր») բառը բաղկացած է հայերեն «սիպ» եւ «հեր» արմատներից, որտեղ «սիպ»-ը անգղն է, Հայաստանում հանդիպող չորս տեսակներից մեկը՝ սիպ սպիտակագլուխ (cups fulvus) (տե՛ս (ՀՍՀ 1)): Երկրորդ արմատը՝ «հեր» (բրբ.) նշանակում է հայր: Ուրեմն՝ «Սիպհեր» կնշանակի Հայր-Աստված կամ Անգղ-Աստված, որտեղ անգղը (սիպը) Ոգու, Արեւ-Աստծո խորհրդանիշն է, սանսկրիտյան «sanyan»-ը:

Զրո-ն (մաթ.) 1. թվանշան է, որ առանձին որեւէ քանակ չի արտահայտում, բայց դնելով որեւէ թվանշանից աջ, 10 անգամ մեծացնում է տվյալ թիվը, իսկ դնելով ձախ՝ նույնքան փոքրացնում այն: 2. Ոչնչություն է: 3. Արժեք է՝ նշանակություն չունեցող:

Այսպիսով՝ Ոգին, Աստվածը անտեսանելի եւ աննյութական է, իսկ զրոն՝ «ոչինչ», «արժեք՝ նշանակություն չունեցող», ինչը բավարար հիմք է ապացուցելու, որ հաշվի տասնական համակարգը փոխառվել է հայերենից:

Տասը թիվը (10), լինելով Տիեզերքի սուրբ թիվ, եղել է էզոթերիկ եւ գաղտնի ինչպես մեկի նկատմամբ, այնպես էլ զրոյի կամ շրջանի նկատմամբ: Այդ գաղտնի սուրբ «10» թիվը պատկերվել է հետեւյալ նշանով՝ «Ø», որտեղ ուղիղ գիծը՝ «|» նշանակում է 1 (մեկ), իսկ «Օ»-ն կամ Ձուն՝ Իգականի սկզբունքը, այլ կերպ ասած, Արականի սկզբունքը իգականից Անդրոգինում:

Հնդիկ հնագետ Դիքշիտը համարում է, որ հաշվի տասնական համակարգը ծագել է Հնդկաստանում: Իհարկե Հնդկաստանում, բայց՝ հայկակա՛ն Հնդկաստանում:

«Ա» տառը հայերեն այբուբենի առաջին տառն է: Միջնադարում գործածվել է մի գծով, որը կոչվել է «միագիծ այբ»՝ «|»: «Ա» տառը ի սկզբանե օգտագործվել է թվային եւ թվային կարգի արժեքներով: Իբրեւ թվանշան նշանակել է 1 (մեկ), իսկ բյուրի նշանով ա=10000 (ՀՍՀ 1):

«Օ» տառը ժամանակակից հայկական այբուբենի երեսունութերորդ տառն է: Անունն է «Օ»: Հայոց այբուբեն է մուծվել XII դ. վերջին – XIII դ. սկզբին՝ Արիստակես Հռետորի կողմից, աւ երկբարբառի փոխարեն: Բոլորագրում, մինչեւ «Օ»-ի մուտքը, «աւ»-ի վրա դրվել է ^, ∞, ⁰ նշանը:

1922թ. «Օ»-ն հանվել է գործածությունից, իսկ 1940թ. ուղղագրության մասնակի բարեփոխությամբ վերականգնվել է: Թվային արժեքից զուրկ է (ՀՍՀ, 12):

Ինչպես տեսնում ենք, «|» (միագիծ այբ) եւ «Օ» տառերը հայոց այբուբեն են մուծվել միայն միջնադարում, որովհետեւ նրանք եղել են էզոթերիկ եւ գաղտնի:

Հայտնի է, որ հին ժամանակներում մեր քրմերը բոլոր տեսակի գիտելիքները գաղտնի էին պահում՝ հաղորդվելով միայն ժառանգաբար, կամ ուսուցչից՝ աշակերտին, երբեմն դարից դար:

Նշենք նաեւ, որ միջնադարյան հայ գիտնականները եւ ալքիմիկոսները, որպես ծածկալեզու, օգտագործել են հայերեն բառերը, գրված լատիներեն տառերով, ինչը աննկատ չի մնացել օտարների կողմից:

Էժեն Կանսելիեն՝ «Ալքիմիա» գրքի հեղինակը (Эжен Канселье «Алхимия»), եկել է այն եզրակացության, որ լատիներենը «Ասիական սկզբնային (սաղմնային) լեզուների համարձակ սինթեզ է», «յուրատեսակ վարագույր իջեցված համաշխարհային բեմի առջեւ կեղծիքի ճանապարհով», «ֆոնետիկայի (հնչակազմության) նենգափոխում»:

Բերենք մեկ օրինակ. հայերեն գառնանգղ բառը (լատ. Guraltus barbatus) ռուսերենում նշանակում է «ягнятник – орел», որտեղ անգղը թարգմանվել է որպես արծիվ: Ռուսերեն թարգմանության էզոթերիկ իմաստը հետեւյալն է՝ գառնանոցը (ягнятник) խոյի տունն է (կենդանիների առաջին տունը), որտեղ հարություն է առնում Արեւ – Որդին («Գառնուկը»-«Агнец»), իսկ լատիներեն «barbatus»-ը բաղկացած է հայերեն «բառ» եւ «բադ» («բատ») արմատներից, ինչը բառացի նշանակում է «Բառ-բադ», «Բառ-թռչուն» կամ «Բառ-Ոգի», որովհետեւ թռչունը՝ անգղը, արծիվը, բադը Ոգու խորհրդանիշն է:

Աստվածաշնչում ասվում է. «Աստված իր Սուրբ Ոգին դրեց բառի մեջ եւ բառը դարձավ մարմին»:

Ռուսերեն «сип» բառը թարգմանվել է հայերեն՝ գորշանգղ, մինչդեռ պետք է թարգմանվեր սիպ՝ սպիտակագլուխ:

Այսպիսով՝ սիպ սպիտակագլուխը Հայր-Աստծու (Cipher) խորհրդանիշն է, գառնանգղը (Guraltus barbatus)՝ Արեւ-Որդու:

Ըստ երեւույթին, ծածկալեզվի տարբերակն է նաեւ բոշաների լեզուն:

Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարանում (Հ II) գնչու բառը մեկնաբանվում է՝ Եվրոպայում եւ Ասիայում տարածված հնդկական ծագում ունեցող քոչվոր ցեղի ներկայացուցիչ:

Իսկ հանրագիտարանում բոշաների մասին  (ՀՍՀ 2) գրված է. «Բոշաներ, հայախոս քրիստոնյա գնչուներ: Բոշաների մեծ մասը բնակվում է Արեւմտյան Հայաստանում, մասամբ նաեւ՝ փոքր Ասիայում: 1720-ական թթ. հիշատակվում են Երեւանի Կոնդ թաղամասի բոշաներ, 1828-29թթ. ռուս-թուրքական պատերազմից հետո Կարապետ արքեպիսկոպոսի առաջնորդությամբ բոշաները գաղթեցին Էրզրումի վիլայեթից եւ տեղավորվեցին Ախալքալաքում, Ախալցխայում, Ալեքսանդրապոլում, Ախթալայում, քիչ թվով նաեւ՝ Երեւանում:

երակշռում է այն կարծիքը, որ ինչպես մյուս գնչուների, այնպես էլ բոշաների նախահայրենիքը եղել է Հյուսիս-արեւմտյան Հնդկաստանը: Լեզուն դասվում է նոր հնդկական լեզվախմբին եւ կրել է հիմնականում հայերենի, մասամբ՝ պարսկերենի ազդեցությունը: Այն այժմ գրեթե դուրս է եկել գործածությունից: Բոշաները վարում էին թափառական կյանք: Որպես փոխադրամիջոց օգտագործել են միայն էշը: 19-րդ դարավերջին արդեն հիմնականում կիսանստակյաց կյանք էին վարում, իսկ ներկայումս անցել են նստակեցության»:

Վերը բերված տեղեկությունները բոշաների մասին եւս մեկ կռվան է, որը հաստատում է մեր կարծիքը, որ Հնդկաստան անվանումը ծագել է հայերենից, եւ որ հին ժամանակներում Հայաստանը, սկսած Եփրատից մինչեւ Հնդկաչին, կոչվել է Հնդկաստան:

Այս թեմային մենք անդրադարձել ենք «Հնդկաստանների առեղծվածը եւ Քարահունջը» հոդվածում («Լուսանցք», 5 սեպտեմբեր-3 հոկտեմբեր, 2014թ.):

Ի տարբերություն մեզ, բոշաները հիշում են իրենց նախահայրենիքը եւ իրենց համարում են հայեր՝ Հնդկաստանից:

Բուն Հնդկաստանում (թերակղզի Հնդոստանում) ոչ հնում, ոչ էլ հիմա Էրզրում քաղաք չի եղել, որտեղից բոշաները գաղթել են Արեւելյան Հայաստան:

Այժմ հայերիս համար պարզ է՝ ինչու հայ գնչուների եւ բոշաների նախահայրենիքը համարվել է հյուսիս-արեւմտյան Հնդկաստանը (Հայաստանը), բայց համաշխարհային պատմության խեղաթյուրման պատճառով, այն աշխարհագրորեն ներկայացված է որպես այժմյան Հնդկաստանի հյուսիս-արեւմտյան տարածք, այլ ոչ թե Հին Հայաստանի տարածքներ:

Բոշաների կյանքի մասին երկեր է գրել Վրթանես Փափազյանը: Նա գրում է, որ հայ բոշաները իրենց անվանում էին «լոմ»: Ի դեպ, բոշաների փոխադրամիջոց էշը (որձը) կոչվում է «լելե»: Մեծ սիրով Վրթանես Փափազյանը խոսում է նրանց մասին. «Ամեն բոշա մանուկ բանաստեղծ է, սիրահար երգի»: Բոշաները ոչ միայն խոսել են գաղտնի լեզվով, այլ հաղորդակցվել են իրար հետ գաղտնի նշաններով: Օրինակ, բոշաները տեղաշարժերի ժամանակ քարերի վրա թողնում էին այսպիսի … … (նշանները տեսնել «Լուսանցք»-ի այս թողարկման PDF տարբերակում – http://www.hayary.org/wph/wp-content/uploads/36-341.pdf (5-րդ էջ)) նշաններ, որոնցով զգուշացնում էին իրենցից հետո տվյալ վայրերը եկող մյուս բոշաներին, որ այդ կողմերում ճանապարհը փակ է, կամ այնտեղ նրանց վտանգ է սպասում:

Թռչնալեզուն վաղուց դուրս է եկել գործածությունից, իսկ բոշաների լեզուն մասամբ պահպանվել է: Ուրեմն՝ հարկ է, որ մեր լեզվաբանները գրի առնեն եղածը, թե չէ այն էլ կկորցնենք: (Ի՞նչ է, մեր լեզվաբաններին չե՞ն հետաքրքրում այն գաղտնիքները, որոնք նրանք կբացահայտեն, թե՞ սովոր են լսելու, որ հայկական բառարմատները այս ու այն լեզվից փոխառնված են ու վերջ,-խմբ.):

Քանի որ մեր հոդվածում մեծ մասամբ խոսեցինք Աստծո մասին, ապա այն ավարտում ենք բոշաների լեզվով. «Լեվալ, Լեվալ (Աստված, Աստված)»:

Գոհար Պալյան

Արարատի վրայի բնակերտ ու Սարդարապատի հուշահամալիրի ձեռակերտ արծիվների լուսանկարները՝ Սրապիոն Գեւորգյանի (նայել «Լուսանցք»-ի PDF տարբերակում)

«Լուսանցք» թիվ 36 (341), 2014թ.

Կարդացեք «Լուսանցք»-ի PDF տարբերակները www.hayary.org-ի «Մամուլ» բաժնում