Մինչ ԱՄՆ նախորդ նախագահական ընտրարշավը գտնվում էր իր գագաթնակետին, ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշը ստորագրեց «Աշխարհում հրեաների նկատմամբ քննադատությունը վերահսկելու մասին» օրենքը: Օրենքն ընդունվեց կոնգրեսի հրեական շահախմբի լոբբիի ճնշման հետեւանքով: Օրինագիծը ներկայացրել էր Կալիֆորնիա նահանգից ընտրված, արաբների նկատմամբ իր թշնամանքով հայտնի, հրեա կոնգրեսական Թոմ Լանտոսը:

Երբ բոլոր կողմերից սկսեցին խոսել Կովկասի կայունությունից ու անվտանգությունից, շատերն էին սպասում, որ վրաց-օսական բախումից հետո, մի «անկանոն» բան էլ շուտով արցախյան ճակատում կլինի եւ ի չիք կանի գործադրվող համընդհանուր ջանքերը: Մենք վստահ էինք, որ այդ «անկանոն» բանը կարվի բացառապես ադրբեջանական կողմից: Եվ ահա, նոյեմբերի 15-ի լույս 16-ի գիշերը Ադրբեջանի ԶՈւ հատուկ նշանակության ջոկատը ԼՂՀ ԶՈւ դիրքերի հարավ-արեւելյան ուղղությամբ փորձել է ճեղքել ԼՂՀ պաշտպանության բանակի թիկունքը՝ դրանով իսկ խախտելով կրակի դադարեցման ռեժիմի պահանջները:

Դեկտեմբերի 1-ին լրանում է Հայաստանի Գերագույն Խորհրդի՝ Արցախ-ԼՂ-ի հետ վերամիավորվելու որոշման 19-ամյակը: Այս պատմական որոշումը մի նոր որակ եւ կարեւորություն է ստանում հատկապես ներկայումս աշխուժացած արցախյան հարցի ներազգային ու միջազգային քննարկումներում:

Վերջերս ԱԺ-ում ՀՀ արդարադատության նախարար Գեւորգ Դանիելյանի մի ելույթում խիստ կարեւորվեց հանրաքվեի մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու անհրաժեշտությունը: Պատճառն, իհարկե՜, միմիայն «ժողովրդավարական» էր, որպեսզի կարեւոր հարցերում հանրաքվեներից առաջ հարցումներ անցկացվեն, աշխատավոր զանգվածների կարծիքները ճշտվեն, այսպես ասենք՝ նախահանրաքվեներ կազմակերպվեն: Եվ դրա իրավունքը բացառապես պիտի ՀՀ կառավարությունն ունենա՝ երկրի նախագահի հետ խորհրդակցելով: Դե՜, մեր իշխանությունները չեն կարող մարդկանց կարծիքը հաշվի չառնել ու ցանկանում են նախապես ծանոթանալ սիրելի ընտրողների տեսակետներին:

Ընթանում է նաեւ Հյուսիսային Կիպրոսի անկախության ճանաչման գործընթացը: Երբ, որպես կատարված փաստ, խոսվում է Կոսովոյի կամ Աբխազիայի ու Հարավային Օսիայի անկախության մասին, ապա վերլուծաբաններն ու փորձագետները հիմնավորումները պայմանավորում են միայն ուժեղ հովանավորի՝ որեւէ գերտերության առկայությամբ:

Չնայած անկախություն ստանալու տարբեր չափանիշներին, միշտ առաջին տեղում հովանավորի հանգամանքն է կարեւորվում, կարծում ենք՝ նաեւ շահարկվում: Իհարկե դա շատ կարեւոր գործոն է, սակայն, ամենակարեւորը չէ: Եթե սերբական Կոսովոն (սերբերի բնորոշմամբ՝ իրենց Արցախը) պարբերաբար բնակեցվել է ալբանացիներով ու մահմեդականներով եւ այժմ միայն Արեւմուտքի օժանդակությամբ է անկախացել, ապա աբխազներն ու օսերը իրենց պատմական տարածքների (իրենց Արցախների) վրա անկախացել են՝ ստանալով Ռուսաստանի աջակցությունը: Եվ ահա, այժմ էլ Հյուսիսային Կիպրոսն է փորձում անկախանալ Կոսովոյի տարբերակով: Այս հունաբնակ կղզու մի հատվածը զավթած եկվոր թուրքերի ինքնահռչակ պետությունը, որը պաշտոնապես ճանաչվել է միայն Թուրքիայի կողմից, փորձում է ստանալ մահմեդական աշխարհի աջակցությունը՝ իր անկախության ճանաչման հարցում:

Երբ տարիներ առաջ Հայաստանում կարծիքներ էին հնչում (նույնիսկ բարձրաստիճան պաշտոնյաների բերանով), թե գոնե մեզ չպատկանած ազատագրված տարածքները պիտի «վերադարձնել» Ադրբեջանին, շատերն էին զարմանում, թե այդ ո՞ր տարածքների մասին է հատկապես խոսքը: Իսկ առավելապես խոսում էին Աղդամի եւ հարակից տարածքների մասին:

Դեկտեմբերի 3-5-ը ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը եռօրյա այցով Հելսինկիում մասնակցեց ԵԱՀԿ անդամ երկրների ԱԳ նախարարների խորհրդի նիստին: Նա հանդիպեց ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղար Մարկ Պերեն դե Բրիշամբոյին, Թուրքիայի ԱԳ նախարար Ալի Բաբաջանին, Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Էլմար Մամադյարովին, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներ Յուրի Մերզլյակովին (Ռուսաստան), Բեռնար Ֆասիեին (Ֆրանսիա), Մեթյու Բրայզային (ԱՄՆ) եւ ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկին: Որպես ՀԱՊԿ-ում նախագահող երկրի՝ ՀՀ ԱԳ նախարարը Հելսինկիում կազմակերպել է ՀԱՊԿ անդամ երկրների ԱԳ նախարարների հանդիպում:

Սպիտակի երկրաշարժի 20-ամյակի կապակցությամբ օրերս Հայաստան էին ժամանել նաեւ ՌԴ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, որոնց մի մասը ժամանակին ԽՍՀՄ-ի իշխանական վերնախավում է եղել: 1988թ. երկրաշարժից հետո էլ, հիմա էլ մեր իշխանությունները պարբերաբար, մեծ շուքով պարգեւատրում են այդ մարդկանց, մեդալներ տալիս, հուշարձան կանգնեցնում կամ հերոսի կոչում շնորհում: Իսկ այդ պարգեւատրվողներից ոմանք ԽՍՀՄ-ի գոյության վերջին «քարշ եկող» տարիներին Մոսկվայի բանկերում «սառեցրեցին» (կամ տեղյակ են, թե ինչպես «սառեցվեց») երկրաշարժի հետեւանքների վերացման համար տարբեր երկրներից եկած հսկայական գումարները, իսկ բազմաբնույթ օգնության մի մասն էլ տեղավորեցին ռուսաստանյան հիվանդանոցներում, դպրոցներում, մանկամսուրներում ու այլ հիմնարկներում… Ինչպես այս մասին, այնպես էլ կասկածելի կամ արհեստական երկրաշարժի մասին տարբեր զլմ-ներում անդրադարձեր բազմիցս եղել են:

Չեմ ուզում գրել այս օրերին սովորական դարձած՝ «լրանում է 1988թ. երկրաշարժի 20-րդ տարելիցը» նախադասությունը: Կուզեի գրել՝ «ասում են, թե 20 տարի առաջ…»: Այ, հենց այդ ասում են-ը կուզեի հազար անգամ գրել. աղետի գոտին այնպես կառուցած լինեինք, որ երկրաշարժի հետքն անգամ մնացած չլիներ, որ նույն տարվա դեկտեմբերի 8-ին ծնվածները բնական աղետի մասին մեծերից լսեին, որ…, որ…: Որ այս տեսակ որ-երը շատ լինեին, ասում են-ն էլ կգրվեր:

Նոյեմբերի 28-ին տեղի է ունեցել Հայ Ազգային Կոնգրեսի մաս կազմող կուսակցությունների, հասարակական կազմակերպությունների խորհրդակցություն: Ինչպես հայտնում են ՀԱԿ կենտրոնական գրասենյակից, հավաքին մասնակցել են Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը, կուսակցությունների ղեկավարները, ՀԱԿ կենտրոնական գրասենյակի ներկայացուցիչները եւ կուսակցական տարբեր պաշտոնյաներ:

Շուրջ 4 ժամ տեւած խորհրդակցության ընթացքում քննարկվել են ՀՀ ներքաղաքական ու տնտեսական իրավիճակը, ԼՂՀ հակամարտությում կարգավորման ներկա հանգրվանն ու ՀԱԿ-ի առաջիկա անելիքները: Խորհրդակցությունում ուրվագծվել են նաեւ դեկտեմբերին կայանալիք Կոնգրեսի համաժողովի հիմնական օրակարգային հարցերը:

Վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի՝ Վրաստան այցը ավելի քան մեկ ամիս առաջ էր ծրագրված: Հետո հանկարծակի հետաձգվեց եւ հանկարծակի էլ եղավ այդ այցը դեկտեմբերի 9-ին, բայց՝ նախկինում նախատեսված 3-օրվա փոխարեն արդեն կես օր: Վարչապետը եկավ ու ասաց, թե մեր ու Վրաստանի միջեւ անլուծելի խնդիրներ չեն կարող լինել: Պարզապես հետաքրքրիր է, այդ դեպքում ՀՀ ու ՎՀ միջեւ ո՞ր խնդիրն է լուծված:

ՀՀ ԱԳ նախարարի տեղակալ Գեղամ Ղարիբջանյանը նոյեմբերի 29-ին Կաթարի մայրաքաղաք Դոհայում մասնակցել է Զարգացման ֆինանսավորման միջազգային խորհրդաժողովին, որին ներկա են եղել տարբեր երկրների ներկայացուցիչներ՝ նախագահներ, վարչապետներ, փոխվարչապետներ, նախարարներ, բարձրաստիճան այլ պաշտոնյաներ, միջազգային կառույցների ղեկավարներ: Համաժողովի հանդիսավոր բացումը կատարել են Կաթարի էմիր Շեյխ Համադ բին Խալիֆա Ալ Թանին եւ ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Բան Կի Մունը: Գ. Ղարիբջանյանը Կաթար այցի ընթացքում հանդիպել է այդ երկրի ԱԳ պետական նախարար Ահմադ բին Աբդալլահ ալ-Մահմուդի հետ:

Դեկտեմբերի 12-ին, ժամը 14:00-ին, կարճատեւ բողոքի ցույցից հետո հանձնվել է ՄԱԿ-ի Երեւանյան գրասենյակ:

Մենք՝ ներքոստորագրյալ հայկական կազմակերպությունների անդամներս, մեր վճռական բողոքն ենք հայտնում Իսրայելի սիոնիստական վարչակարգի հերթական բռնարարքների նկատմամբ, որոնք հիմա էլ կիրառվում են Պաղեստինի ժողովրդի հանդեպ:

Մենք մշտապես մեր աջակցությունն ենք հայտնել բոլոր ազատատենչ ժողովուրդներին՝ իրենց ազգային-ազատագրական պայքարի բովում: